Sự thay đổi và thách thức của cấu trúc thương mại toàn cầu

Gần đây, Tổng thống Mỹ đã công bố một loạt chính sách thuế quan gây tranh cãi, dẫn đến những chấn động lớn trong cấu trúc thương mại toàn cầu. Những chính sách này có nhiều sự không chắc chắn về tác động tiềm tàng đến địa chính trị và kinh tế, gây ra nhiều cuộc tranh luận gay gắt từ các bên.

Trước khi thảo luận về vấn đề phức tạp này, chúng ta cần làm rõ tầm quan trọng của thị trường tự do và thương mại toàn cầu. Thương mại về bản chất là hành động tự nguyện giữa hai bên, chỉ xảy ra khi cả hai bên đều cho rằng có thể thu được lợi ích từ đó. Do đó, thương mại không phải là trò chơi tổng bằng không. Sự mất cân bằng thương mại kéo dài giữa các quốc gia cũng có lý do hợp lý của nó. Chúng tôi cho rằng, bất kỳ hình thức thuế quan nào đều sẽ có tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế toàn cầu và năng suất. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều sự khác biệt lớn về cơ chế hoạt động, nguồn gốc của sự mất cân bằng thương mại quốc tế và tác động của thuế quan đối với dòng vốn. Bài viết này sẽ tập trung vào việc khám phá những vấn đề này.

Quan điểm thương mại của Tổng thống Hoa Kỳ

Tổng thống Mỹ cho rằng Mỹ từ lâu đã ở vị thế bất lợi trong thương mại quốc tế, với thâm hụt thương mại khổng lồ là bằng chứng rõ ràng. Ông quy trách nhiệm cho những thâm hụt thương mại này cho các đối tác thương mại chính như Trung Quốc, Liên minh Châu Âu và Nhật Bản với các chính sách bảo hộ. Cách mà tổng thống sử dụng để tính toán "thuế đối ứng" cho thấy ông tin rằng việc thâm hụt thương mại kéo dài không có lý do chính đáng, đều do bảo hộ gây ra.

Theo Tổng thống, các chính sách bảo hộ này chủ yếu bao gồm:

1. Rào cản thuế quan
2. Chính sách quản lý có lợi cho các nhà sản xuất trong nước
3. Các quốc gia xuất khẩu chính thao túng sự giảm giá của đồng nội tệ

Tổng thống cho rằng, các chính sách này đã dẫn đến sự suy giảm nền tảng sản xuất của Mỹ, khiến cho công nhân Mỹ phải đối mặt với tình hình kinh tế nghiêm trọng. Bằng cách thực hiện cạnh tranh công bằng, người tiêu dùng Mỹ sẽ mua nhiều hàng hóa nội địa hơn, từ đó thúc đẩy sự thịnh vượng của ngành sản xuất Mỹ và sự phục hồi kinh tế.

Góc nhìn về đồng tiền dự trữ toàn cầu

Khác với quan điểm của tổng thống, một số nhà phân tích cho rằng Mỹ thực sự hưởng lợi từ thâm hụt thương mại. Người tiêu dùng Mỹ được hưởng lợi từ hàng hóa và năng lượng sản xuất với chi phí thấp từ các quốc gia châu Á và Trung Đông, trong khi công nhân ở những quốc gia này làm việc trong điều kiện khắc nghiệt nhưng chỉ nhận được khoản thù lao rất ít ỏi. Mỹ đã thành công thuyết phục các quốc gia có thặng dư thương mại tiếp tục đầu tư vào Mỹ, giữ cho đồng đô la mạnh, duy trì tình hình có lợi cho Mỹ.

Tuy nhiên, tình trạng này khó có thể duy trì lâu dài, vì thâm hụt thương mại sẽ tích lũy theo thời gian. Địa vị của đồng đô la như một đồng tiền dự trữ toàn cầu là chìa khóa để duy trì tình hình này. Khi các quốc gia xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ, họ sẽ đầu tư lợi nhuận vào tài sản bằng đô la để duy trì hoạt động của hệ thống này. Nhưng đến một thời điểm nhất định, sự mất cân bằng tích lũy có thể dẫn đến sự sụp đổ của toàn bộ hệ thống, thu nhập thực tế của người Mỹ sẽ giảm mạnh.

Một số phân tích cho rằng, Hoa Kỳ đã thực hiện nhiều chính sách nhằm duy trì vị thế đồng đô la như một đồng tiền dự trữ toàn cầu, trong đó một số có thể liên quan đến các biện pháp không đạo đức. Quan điểm này trái ngược với cách nhìn của tổng thống về thương mại toàn cầu.

Góc nhìn về dòng vốn

Còn có một quan điểm cho rằng, sự mất cân bằng thương mại có thể xuất phát từ dòng chảy vốn. Theo nguyên lý cân bằng thanh toán quốc tế, nếu một quốc gia có thâm hụt thương mại, tài khoản vốn của quốc gia đó sẽ phải có thặng dư tương ứng, và ngược lại. Vấn đề là cái gì đang thúc đẩy cái gì?

Quan điểm này tích cực hơn đối với Mỹ. Mỹ có các công ty hàng đầu thế giới, những công ty này chú trọng hơn đến lợi nhuận và lợi tức vốn. Văn hóa doanh nghiệp của Mỹ cũng chú trọng hơn đến quản lý tinh hoa, điều này giúp thu hút nhân tài hàng đầu toàn cầu. Các nhà đầu tư toàn cầu muốn đầu tư vào những công ty chất lượng cao và tăng trưởng mạnh mẽ.

Nhiều nhà đầu tư châu Á cũng mong muốn chuyển vốn ra khỏi quốc gia của họ để tránh rủi ro chính trị. So với đó, Mỹ có hệ thống pháp luật và cơ chế bảo vệ nhà đầu tư mạnh hơn. Những yếu tố này dẫn đến thặng dư khổng lồ trong tài khoản vốn của Mỹ, từ đó gây ra thâm hụt thương mại lớn. Vì vậy, thâm hụt thương mại kéo dài có thể không phải là vấn đề, mà ngược lại là dấu hiệu của sự thành công.

Chúng tôi tin rằng các yếu tố kinh tế này quan trọng hơn các yếu tố địa chính trị trong việc thúc đẩy đồng đô la trở thành đồng tiền dự trữ toàn cầu. Tuy nhiên, các cơ quan liên quan của Mỹ có thể vẫn đang thực hiện một số biện pháp để duy trì vị thế của đồng đô la, đặc biệt là đối với các đối thủ tiềm năng như vàng.

Kết luận

Hệ thống kinh tế toàn cầu cực kỳ phức tạp, cần phải được hiểu từ nhiều góc độ khác nhau. Giữa thâm hụt thương mại và thặng dư tài khoản vốn có sự tương tác hai chiều. Đối với Mỹ, cả hai yếu tố này đều rất quan trọng, không nên bỏ qua bất kỳ khía cạnh nào trong quá trình phân tích.

Nói chung, chúng tôi cho rằng quan điểm của tổng thống về thương mại có những hạn chế nhất định. Thuế quan về bản chất là việc đánh thuế đối với người dân Mỹ, điều này sẽ làm suy yếu nền kinh tế Mỹ. Mặc dù toàn cầu hóa có thể khiến tầng lớp trung lưu Mỹ ở vị trí tương đối bất lợi, nhưng đơn giản chỉ việc đảo ngược toàn cầu hóa sẽ không cải thiện tình hình của họ.

Tất nhiên, cũng có một số thuyết âm mưu cho rằng tổng thống đưa ra thuế quan là để cố tình gây ra sự hỗn loạn kinh tế, buộc các nhà đầu tư mua trái phiếu chính phủ Mỹ để giảm lợi suất. Nhưng lời giải thích này thiếu sức thuyết phục, lời giải thích đơn giản nhất có thể là tổng thống đơn giản thích chính sách thuế quan.

Dù sao đi nữa, cấu trúc thương mại toàn cầu đang phải đối mặt với những biến đổi sâu sắc, cần tất cả các bên đối mặt với thách thức bằng thái độ cởi mở và lý trí hơn, cùng nhau duy trì sự ổn định và phát triển kinh tế toàn cầu.