Những chiêu trò cũ trong thế giới Web3: Sự thịnh vượng và suy tàn của các dự án DePIN

Trong lĩnh vực Web3, chúng ta liên tục thấy "kích thích kinh tế + đóng gói cảnh" là một chiêu thức cũ được lặp đi lặp lại. Từ máy khai thác Filecoin đến cơn sốt GameFi, rồi đến khái niệm DePIN( mạng lưới cơ sở hạ tầng vật lý phi tập trung), mô hình này dường như không có hồi kết.

Sự xuất hiện của DePIN đã một lần nữa thổi bùng niềm đam mê trong cộng đồng Web3. Nó hứa hẹn sẽ mang lại phần thưởng token thông qua các hoạt động hàng ngày như sạc pin, gọi điện, lái xe,... có vẻ gần gũi hơn với cuộc sống thực so với trò chơi. Tuy nhiên, khi chúng ta đào sâu vào các dự án này, phát hiện một sự thật đáng lo ngại: hầu hết thiết bị DePIN đến từ Huaqiangbei, Thâm Quyến, và giá bán của chúng thường gấp 30-50 lần giá bán buôn. Nhiều nhà đầu tư đã mất trắng, giá trị token liên tục giảm, cái gọi là "hạ tầng sinh thái" vẫn còn xa vời. Điều này giống như một trò lừa đảo phần cứng được khoác lên mình lớp áo đổi mới.

Tổng quan dự án: Bài học đau thương cho nhà đầu tư

Helium: Từ một máy khó tìm đến không ai hỏi

Helium từng là ngôi sao trong lĩnh vực DePIN, xây dựng mạng lưới LoRaWAN phi tập trung, sau đó còn tung ra dịch vụ viễn thông giá rẻ. Tuy nhiên, câu chuyện đầu tư vào thiết bị của nó lại trở thành một ví dụ điển hình về việc thu hoạch người đầu tư nhỏ lẻ. Những máy khai thác hotspot từng được đẩy lên giá 2500 đô la mỗi chiếc, cuối cùng khiến nhà đầu tư mất trắng. Các node khu vực Trung Quốc bị khóa, giá trị máy khai thác lao dốc, giá coin giảm mạnh.

Hivemapper: Camera đắt tiền khó hoàn vốn

Hivemapper bán máy ghi hình xe hơi với giá 549 đô la, cho phép người dùng nhận phần thưởng token bằng cách tải lên dữ liệu địa lý. Nhưng vấn đề là:

• Giá phần cứng đắt đỏ không tương xứng với giá token ảm đạm.
• Chất lượng và phạm vi dữ liệu bản đồ còn nghi ngờ
• Chủ yếu nhắm vào thị trường các nước phát triển, các tình huống thực tế ở châu Á còn hạn chế

Jambo: Huyền thoại điện thoại Web3 của thị trường châu Phi

Jambo đã ra mắt điện thoại Web3 giá 99 đô la tại châu Phi, doanh số khá khả quan. Tuy nhiên, đây giống như một chiến dịch tiếp thị dựa vào sự bùng nổ của một loại token trong hệ sinh thái nào đó. Điện thoại được cài sẵn dApp cho phép người dùng kiếm được token JAMBO, nhưng giá trị và tính thanh khoản của token này còn gây nghi ngờ, thiếu một vòng khép kín thực sự để dữ liệu có thể được hiện thực hóa.

Ordz Game: Phiên bản Web3 của máy chơi game cầm tay cổ điển

Ordz Game ra mắt máy chơi game BitBoy với giá 0,01 BTC, chủ yếu tập trung vào khái niệm "chơi game tức là khai thác". Nhưng về bản chất:

• Trải nghiệm trò chơi dừng lại ở mức ROM cổ điển
• Token thiếu tính thanh khoản và giá trị thực tế
• Chỉ là bản sao phần cứng của mô hình GameFi

TON điện thoại: bẫy Android đắt tiền dành cho người già

Giá bán của điện thoại TON gần 500 đô la, nhưng người dùng đánh giá là "cảm giác của máy dành cho người già". Dù có kèm theo kỳ vọng airdrop, nhưng:

• Chất lượng airdrop không bằng các dự án cùng loại
• Điện thoại di động thiếu tính sáng tạo.
• Xây dựng hệ sinh thái vẫn dừng lại ở giai đoạn trên giấy.

Starpower: giá cắm cao đến khó hiểu

Starpower bán các thiết bị phần cứng như ổ cắm thông minh, được cho là dự án DePIN điện thông minh trong hệ sinh thái Solana. Tuy nhiên:

• Một ổ cắm thông thường có giá 100 đô la, cao hơn nhiều so với giá thị trường.
• Công ty dự án mới thành lập, công nghệ không minh bạch
• Mô hình khuyến khích sinh thái vẫn chưa được xác định rõ.

Dự án DePIN thuộc loại năng lượng: thoát khỏi logic thị trường

Như các dự án Glow và PowerLedger, mặc dù có khái niệm tốt đẹp, nhưng phải đối mặt với nhiều thách thức thực tế:

• Người mua và cơ chế xác minh giao dịch tín dụng carbon không rõ ràng
• Nền tảng giao dịch năng lượng P2P thiếu các trường hợp thành công
• Có những rào cản lớn đối với việc quản lý và triển khai thương mại.

Kết luận

Khái niệm DePIN mặc dù có tiềm năng để phi tập trung hóa cơ sở hạ tầng thực tế, nhưng ở giai đoạn hiện tại, hầu hết các dự án vẫn chỉ dừng lại ở giai đoạn "bán phần cứng". Một DePIN thực sự thành công cần có thiết kế mô hình cung cầu mạnh mẽ, cơ chế khuyến khích minh bạch và liên tục, cùng với sự hiểu biết sâu sắc về lĩnh vực phần cứng và cơ sở hạ tầng.

Hiện tại, bong bóng thị trường DePIN chủ yếu nằm ở chỗ: hầu hết các dự án không phải giải quyết vấn đề thực tế, mà là đóng gói khái niệm để thu hoạch người dùng. Khi phần cứng trở thành công cụ thổi phồng, token biến thành vé số không có giá trị, tất cả các câu chuyện đều xoay quanh airdrop, DePIN chỉ là một vòng lặp Ponzi khác trong thế giới Web3.

Chúng tôi mong chờ sẽ thấy các dự án DePIN thực sự dựa vào việc sử dụng thực tế và thu nhập thật sự, chứ không phải những dự án chỉ duy trì bằng cách bán phần cứng hoặc kể chuyện. Chỉ có như vậy, DePIN mới có thể thực sự hiện thực hóa tầm nhìn về cơ sở hạ tầng phi tập trung của mình.