Bóng ma chủ nghĩa bảo hộ thương mại tái xuất, thị trường tiền điện tử đối mặt với thách thức mới

Gần một thế kỷ trước, Đạo luật Thuế quan Smoot-Hawley năm 1930 đã mang lại ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế toàn cầu. Chính sách này, nhân danh bảo vệ ngành công nghiệp trong nước, cuối cùng đã biến thành một thảm họa thương mại, làm trầm trọng thêm mức độ nghiêm trọng của cuộc Đại Suy thoái. Đến ngày nay, bóng ma của chủ nghĩa bảo hộ thương mại vẫn chưa thể xóa bỏ.

Vào tháng 4 năm 2025, Mỹ thông báo sẽ tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc lên 125%, một lần nữa gây ra lo ngại cho thị trường toàn cầu. Bộ Thương mại Trung Quốc ngay lập tức cho biết nếu phía Mỹ tiếp tục chơi trò thuế quan, Trung Quốc sẽ không quan tâm và giữ quyền thực hiện các biện pháp phản công bổ sung. Trong khi đó, chính phủ Mỹ đã đề xuất "tạm ngưng thuế 90 ngày" cho 75 quốc gia, giảm tỷ lệ thuế phổ biến xuống 10%, nhưng loại trừ Trung Quốc, Mexico và Canada. Chiến lược thương mại nhắm mục tiêu này không chỉ làm tăng rủi ro về sự tách rời kinh tế giữa Trung Quốc và Mỹ, mà còn khiến thị trường tiền điện tử - chiến trường mới cho dòng vốn toàn cầu - phải đối mặt với những lựa chọn mới.

Cảnh báo lịch sử

Bài học từ Đạo luật Thuế quan Smoot-Hawley những năm 1930 là các quốc gia đã rơi vào vòng luẩn quẩn của thuế quan trả đũa, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống thương mại quốc tế. Đây được coi là một trong những chính sách thương mại tàn phá nhất của thế kỷ 20, đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh cho các nhà hoạch định chính sách hiện đại: Chủ nghĩa bảo hộ thương mại không bao giờ là giải pháp tốt cho các vấn đề kinh tế.

Khi đó, Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật này, nâng mức thuế nhập khẩu trung bình lên mức cao kỷ lục 59%, với mục đích bảo vệ ngành công nghiệp trong nước bị ảnh hưởng bởi Đại Khủng Hoảng, nhưng lại gây ra phản ứng dây chuyền thảm khốc. Các đối tác thương mại chính trên toàn cầu nhanh chóng có biện pháp trả đũa, dẫn đến quy mô thương mại quốc tế sụt giảm gần hai phần ba trong giai đoạn 1929-1934, giá trị xuất khẩu của Mỹ giảm mạnh 70%, tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu càng tồi tệ hơn. Chính sách này không những không cứu vãn được nền kinh tế Mỹ, mà còn làm sâu sắc thêm độ sâu và thời gian kéo dài của Đại Khủng Hoảng, phơi bày điểm yếu chết người của chủ nghĩa bảo hộ thương mại: trong nền kinh tế toàn cầu hóa, việc đơn phương nâng cao rào cản thương mại chắc chắn sẽ tạo ra "hiệu ứng boomerang".

Nghiêm trọng hơn, dự luật này đã phá hoại nền tảng của hợp tác thương mại đa phương quốc tế, khuyến khích tâm lý dân tộc kinh tế, và đã gieo mầm cho sự sụp đổ của trật tự kinh tế quốc tế trước Thế chiến II.

Cuộc chiến thuế trong kỷ nguyên mới

Cuộc tranh chấp thuế quan vào năm 2025 khác với tình hình vào năm 1930. Hoa Kỳ đang cố gắng định hình lại chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua "cuộc chiến thuế quan chọn lọc" - một mặt gây áp lực lớn lên Trung Quốc, mặt khác tạm thời làm dịu mối quan hệ với hầu hết các quốc gia. Chiến lược "chia để trị" này thoạt nhìn có vẻ khôn ngoan, nhưng thực chất tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, vị thế của Trung Quốc hiện đã không còn giống như trước. Đối mặt với mối đe dọa thuế quan từ Mỹ, Trung Quốc không ngay lập tức thực hiện các biện pháp trả đũa tương xứng, mà chọn cách "không quan tâm" với thái độ lạnh nhạt, đồng thời đẩy nhanh việc thực hiện kế hoạch "giảm phụ thuộc vào đô la Mỹ". Độ kiên định chiến lược này khiến thị trường nhận ra rằng, cuộc chiến thương mại mới có thể sẽ không biến thành một cuộc hỗn chiến toàn diện như những năm 1930, mà là một cuộc chiến tiêu hao lâu dài hơn.

Thị trường tiền điện tử的敏感性

Chính sách thuế quan của chính phủ Mỹ đã gây ra những biến động mạnh mẽ trên thị trường tài chính toàn cầu, thị trường tiền điện tử cũng không ngoại lệ. Giá Bitcoin đã giảm từ 83,500 USD xuống 74,500 USD, trong khi Ethereum giảm mạnh hơn, từ 1,800 USD xuống 1,380 USD, tổng giá trị thị trường của các loại tiền điện tử nhỏ đã bốc hơi hơn 40%. Tính thanh khoản của thị trường rõ ràng đã thu hẹp, dòng tiền vào Bitcoin hàng tháng đã giảm mạnh từ mức cao nhất 100 tỷ USD xuống còn 6 tỷ USD, trong khi Ethereum chuyển sang trạng thái ròng ra 6 tỷ USD. Mặc dù đã xảy ra việc bán tháo quy mô lớn, nhưng với việc giá giảm, quy mô thua lỗ dần thu hẹp, cho thấy áp lực bán trong ngắn hạn có thể đang giảm bớt.

Từ góc độ kỹ thuật, 93,000 đô la trở thành mức kháng cự quan trọng cho sự phục hồi của Bitcoin, trong khi khoảng 65,000-71,000 đô la là vùng hỗ trợ quan trọng mà các nhà đầu tư tăng giá phải bảo vệ. Hiện tại, thị trường đã bước vào giai đoạn then chốt, nếu phá vỡ mức hỗ trợ, có thể dẫn đến phần lớn các nhà đầu tư rơi vào thua lỗ, gây ra sự điều chỉnh mạnh mẽ hơn của thị trường.

Tổng thể mà nói, thị trường tiền điện tử rất nhạy cảm với sự thay đổi của tính thanh khoản toàn cầu. Sự không chắc chắn do chính sách thuế lần này đã gây ra ảnh hưởng rộng rãi, việc thị trường có thể ổn định hay không sẽ phụ thuộc vào hướng đi của các chính sách tiếp theo và tình hình dòng vốn trở lại.

Trong trò chơi quốc tế này, thị trường tiền điện tử vừa là người chịu đựng thụ động, vừa là biến số chủ động. Khi tình hình quốc tế căng thẳng, hệ thống tiền tệ toàn cầu bất ổn, các nhà đầu tư có thể tìm kiếm một phương thức lưu trữ giá trị kỹ thuật số khan hiếm, toàn cầu và không bị kiểm soát bởi bất kỳ chính phủ hay tổ chức nào. Có thể, khi uy tín của trật tự cũ bị xói mòn bởi các cuộc chiến thương mại, hạt giống của hệ thống mới đã âm thầm nảy mầm.